Polskie miesiące

https://polskiemiesiace.ipn.gov.pl/mie/wszystkie-wydarzenia/grudzien-1981/internowani/osrodki/127214,Wroclaw.html
28.03.2024, 13:35

Wrocław

Ośrodek odosobnienia we Wrocławiu


Ośrodek odosobnienia we Wrocławiu został założony na podstawie Dekretu o stanie wojennym (art. 41 ust. 1) Zarządzeniem nr 50/81/CZZK Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 grudnia 1981 roku, jako miejsce przetrzymywania członków opozycji antykomunistycznej.

Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. wrocławianie protestowali przeciwko rządom komunistów. Opór mieszkańców miasta sprawił, że w całej Polsce mówiono o mieście: "Twierdza Wrocław".

Ośrodek Odosobnienia  dla Internowanych został utworzony w Zakładzie Karnym na Kleczkowskiej, funkcjonował od 13 grudnia 1981 r. do 30 lipca 1982 r. Budynek więzienia we Wrocławiu przy ulicy Kleczkowskiej został zbudowany na przełomie XIX i XX wieku, projekt przygotowali niemieccy architekci Max Leben i Heinrich But. Pierwsi internowani działacze NSZZ „Solidarność” i innych ugrupowań opozycji trafili tu 13 grudnia 1981 r., a ostatnich zwolniono 19 maja 1982 r. Internowanych było tam łącznie około 500 osób, w tym m.in. Piotr Załuski przewieziony do ośrodka odosobnienia w Grodkowie i Józef Mazur przewieziony do ośrodka odosobnienia w Nysie. W okresie istnienia ośrodka odosobnienia we Wrocławiu zwolnionych zostało 123 internowanych, kilkakrotnie więcej osób przewieziono do innych ośrodków odosobnienia na Dolnym Śląsku i Śląsku Opolskim.

Najwięcej przetrzymywanych internowanych w ośrodku odosobnienia we Wrocławiu odnotowano 23 grudnia 1981 r. – 350 osób, tj. 297 mężczyzn i 53 kobiety. Natomiast 13 stycznia 1982 r., tj. na 2 dni przed wywózką do Ośrodka Odosobnienia w Gołdapi, we wrocławskim ośrodku przetrzymywano 79 kobiet. Do Ośrodka Odosobnienia we Wrocławiu zwożono kobiety i mężczyzn z całego Dolnego Śląska, a więc oprócz województwa wrocławskiego także z województw: jeleniogórskiego, legnickiego i wałbrzyskiego. W więzieniu na Kleczkowskiej przetrzymywano także działaczy opozycji z innych regionów Polski, aresztowanych bądź odbywających kary pozbawienia wolności. W latach 1982–1983 więźniowie polityczni osadzeni w ZK Wrocław przy ul. Kleczkowskiej wydawali niezależne pisma „Bez Cenzury”, „Biuletyn Więzienny” i „Zza Krat”. 

Opracowanie: Archiwum IPN

Literatura/Źródła:

„Stan wojenny: Tak wyglądał grudzień 1981 roku w Twierdzy Wrocław”, Radio Wrocław 13 grudnia 2017 r., https://www.radiowroclaw.pl/articles/view/73293/Stan-wojenny-Tak-wygladal-grudzien-1981-roku-w-Twierdzy-Wroclaw# .

„Rondo Internowanych w Grodkowie. List Bronisława Urbańskiego”, Brzeg24.pl 21 grudnia 2019 r., https://brzeg24.pl/gmina-grodkow/152983-rondo-internowanych-w-grodkowie-list-bronislawa-urbanskiego/ .

Grzegorz Wołk, „Ośrodki Odosobnienia dla Internowanych”, Encyklopedia Solidarności t. 1, http://www.encysol.pl/wiki/O%C5%9Brodki_Odosobnienia_dla_Internowanych .

„Dziennikarze internowani przez reżim Jaruzelskiego”, SDP.pl 13 grudnia 2019 r., https://sdp.pl/dziennikarze-internowani-przez-rezim-jaruzelskiego/.

Anna Majowicz, „Zasłużeni w walce z komunizmem”, Niedziela Wrocławska 31 października 2019 r., https://wroclaw.niedziela.pl/artykul/46571/Zasluzeni-w-walce-z-komunizmem.

 Łukasz Sołtysik, „Uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej osoby internowane i represjonowane w stanie wojennym – Wrocław, 7 maja 2018”, ipn.gov.pl, https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/51562,Uroczyste-odsloniecie-tablicy-upamietniajacej-osoby-internowane-i-represjonowane.html.

„Zakład Karny nr 1 we Wrocławiu. Opis Jednostki”, Służba Więzienna, https://www.sw.gov.pl/strona/opis-zaklad-karny-nr-1-we-wroclawiu.

„Zakład Karny nr 1 we Wrocławiu”, Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Zak%C5%82ad_Karny_Nr_1_we_Wroc%C5%82awiu.

AIPN 001445/9;

AIPN 001445/16;

AIPN 001445/31;

AIPN 001833/15;

AIPN 001833/17;

AIPN 001833/22;

AIPN Sz 858/3;

AIPN Sz 858/4;

AIPN Sz 858/5;

AIPN Sz 705/5 t. 10.

Opcje strony