Instytut Pamięci Narodowej

Polskie Miesiące

Lipiec 1945 - Obława Augustowska

Kontekst historyczny

Przygotowania do obławy

Od połowy maja 1945 r. koncentrowano znaczne siły sowieckie w strefie przygranicznej od Puńska po Sztabin. Pierwsze duże akcje przeciw polskiemu podziemiu miały miejsce już pod koniec maja i w czerwcu. Okres ten został wykorzystany do kompletowania list osób przeznaczonych do aresztowania. Na terenie nadgranicznych gmin Giby i Sejny 27 czerwca 1945 r. przeprowadzono operację "oczyszczania" lasów z grup partyzanckich. W akcji brały udział wojska sowieckie, pracownicy PUBP i MO. Zatrzymano 139 osób, z których 28 aresztowano pod zarzutem przynależności do AK.

Bilans otwarcia

Obwody AK Augustów i Suwałki przed rozpoczęciem akcji "Burza" w 1944 r. liczyły łącznie prawie 5000 żołnierzy. 12 maja 1944 r. inspektor suwalski AK mjr Franciszek Szabunia "Zemsta" i dowódca sowieckiego oddziału operującego na tym terenie mjr Włodzimierz Cwietyński "Orłow" podpisali porozumienie o współpracy. Oprócz walki z Niemcami oddział "Orłowa" prowadził rozpoznanie struktur i liczebności oddziałów AK. Na skutek częściowej dekonspiracji AK w czasie akcji "Burza" Sowieci aresztowali w końcu 1944 r. i na początku 1945 r. około tysiąca osób. W lutym rozpoczęto przekształcanie struktur AK w AKO, a wiosną 1945 r. doszło do wznowienia działań podziemia skierowanych przeciwko instytucjom tworzonego systemu komunistycznego. W połowie maja zbrojne podziemie kontrolowało większość terenu w powiecie augustowskim i suwalskim. Strona sowiecka koncentrowała wycofywane z frontu jednostki w celu likwidacji polskich struktur niepodległościowych.

Opcje strony