Instytut Pamięci Narodowej

Polskie Miesiące

Grudzień 1981

Strzelce Opolskie

Ośrodek odosobnienia w Strzelcach Opolskich


Ośrodek dla osób internowanych w Strzelcach Opolskich został zorganizowany w Zakładzie Karnym Nr 2, na podstawie przepisów dotyczących stanu wojennego (art. 42–45 dekretu Rady Państwa Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 12 grudnia 1981 r., Dz.U. PRL 1981, nr 29, poz. 1954). Kompleks budynków wzniesionych między 1893 a 1896 r. Zakładu Karnego nr 2 w Strzelcach Opolskich otoczony wysokim murem składał się z dwóch budynków więziennych. Pomiędzy budynkami mieszkalnymi znajdował się trzeci wolnostojący budynek, w którym mieściła się kuchnia więzienna.

W okresie PRL Więzienie Karne nr 2 w Strzelcach Opolskich (a od 1973 r. Zakład Karny Nr 2) funkcjonowało jako więzienie izolacyjne, kierowano tam m.in. recydywistów, więźniów – organizatorów buntów i ucieczek, i prowadzących „wrogą propagandę” antykomunistyczną, „zdemoralizowanych”, i uchylających się od podporządkowywania się przepisom więziennym. Więzienie w Strzelcach miało opinię ciężkiego.

W ramach reorganizacji okręgowych zarządów zakładów karnych w 1980 r. Zakład w Strzelcach został przyłączony do OZZK we Wrocławiu. Komendantem Ośrodka odosobnienia był mjr Władysław Gębala. Do ośrodka w Strzelcach trafili głównie górnicy pracujący w Kopalni Węgla Kamiennego „Staszic”, którzy zostali internowani na polecenie KW MO w Katowicach. W styczniu 1982 r. w ośrodku przebywało 338 osób internowanych. Dodatkowo do Strzelc trafiali internowani sprawiający problemy z innych ośrodków.

W strzeleckim ośrodku panowała więzienna dyscyplina, którą egzekwowano na osobach internowanych, m.in. były im odbierana odzież prywatna i w zamian wydawano odzież więzienną, jak również golono internowanym głowy. W związku trudnymi warunkami osoby represjonowane podejmowały protesty głodówkowe.

Warunki bytowe w ośrodku zalicza się do ciężkich, w celach na jedną osobę przypadał nieco ponad 1 m kw. W ośrodku na porządku dziennym były stosowane rozwiązania siłowe na osobach internowanych. Spacery były ograniczane do 40 minut dziennie ale tylko pod warunkiem założenia więziennych kurtek i czapek.

Ośrodek odosobnienia w Strzelcach Opolskich funkcjonował do 19 marca 1982 r.

Opracowanie: Archiwum IPN

Źródła:

IPN BU 0236/453

IPN BU 001833/46

Bibliografia:

Grzegorz Wołk, „Ośrodki Odosobnienia dla Internowanych”, Encyklopedia Solidarności https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/14106,Osrodki-Odosobnienia-dla-Internowanych.html [dostęp z dnia 12.11.2021 r.]

Zakład Karny Nr 2 w Strzelcach Opolskich, opis jednostki na stronie Służby Więziennej, https://www.sw.gov.pl/strona/opis-zaklad-karny-nr-2-w-strzelcach-opolskich [dostęp z dnia 26.11.2020 r.]

Bartłomiej Perlak, „Internowani na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie. Ośrodki odosobnienia podległe Okręgowemu Zarządowi Zakładów Karnych we Wrocławiu (1981-1982). Wrocław-Warszawa, 2017.

Opcje strony