Instytut Pamięci Narodowej

Polskie Miesiące

Grudzień 1981

Sieradz

Ośrodek Odosobnienia w Sieradzu


Ośrodek Odosobnienia dla Internowanych w Sieradzu powołano na podstawie artykułu 45 ustęp 1 dekretu z 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz.U. z 1981 r., Nr 29, poz. 154) i zarządzenia Nr 50/81CZZK ministra sprawiedliwości z 13 grudnia 1981 r. na terenie zakładu karnego. Więzienie w Sieradzu powstało w 1836 r.

W czasie stanu wojennego funkcjonował tu ośrodek dla internowanych z regionu łódzkiego.

Warunki, w których przetrzymywano internowanych, były ciężkie, w jednej celi umieszczano po sześć osób, a wyposażenie składało się z trzech piętrowych łóżek i nieosłoniętej toalety. Wyżywienie było ubogie, śniadanie składało się z chleba, sera topionego i czarnej kawy.

W święta Bożego Narodzenia, dzięki staraniom duchownych, umożliwiono internowanym widzenie z rodziną. W obronie ich interesów stanęli przedstawiciele miejscowej kurii: biskup ordynariusz Józef Rozwadowski, biskup sufragan Bohdan Bejze i kanclerz Andrzej Dąbrowski. Na spotkaniach z przedstawicielami władzy interweniowali w sprawie poprawy sytuacji internowanych. Wysuwali postulaty ich natychmiastowego uwolnienia, zwłaszcza chorych, czy jedynych żywicieli rodzin. W związku z tym, że nieznane były rozmiary grudniowych zatrzymań, apelowali więc o opublikowanie pełnej listy uwięzionych. Priorytetem stała się walka o możliwość odwiedzin w czasie nadchodzących świąt i pozwolenia na posługę duszpasterską w miejscach odosobnienia, co dawało jedyną szansę skontaktowania się z internowanymi. Bezpośrednia pomoc dla internowanych stała się możliwa za sprawą ojca Stefana Miecznikowskiego, który w końcu grudnia 1981 r. został mianowany przez kurię biskupią diecezjalnym referentem do spraw duszpasterstwa w zakładach karnych, aresztach śledczych, ośrodkach przystosowania społecznego, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Nominacja ta ułatwiła mu uzyskanie pozwolenia na wstęp do tych placówek. Na początku stycznia 1982 r. otrzymał on możliwość odwiedzenia internowanych w ośrodku w Sieradzu.

W ramach akcji przeprowadzania indywidualnych rozmów z internowanymi przez Służbę Bezpieczeństwa w dniach 4-6 stycznia 1982 r. w Ośrodku Odosobnienia w Sieradzu, inspektor Wydziału V KWMO w Sieradzu sierż. Kazimierz Krawczyk zanotował, że zatrzymany Ireneusz Prędki nie zamierza zaprzestać wrogiej działalności. Inny działacz związkowy, wcześniej przewodniczący KZ NSZZ „Solidarność” w Zakładach Przemysłu Drzewnego w Petrykozach, wyraził swój pozytywny stosunek do aktualnej rzeczywistości i przedstawił opinię, że jego zdaniem przyszły związek powinien się zająć „jedynie działalnością związkową, bez żadnej innej ubocznej działalności, w imię socjalistycznej odnowy zapoczątkowanej przez obecne władze PRL”. Podobne deklaracje pozwalały wnosić, że wymienieni w przypadku ich zwolnienia nie podejmą żadnej działalności sprzecznej z interesami PRL.

6 stycznia 1982 r. internowanych przeniesiono do ośrodka w Łowiczu i tym samym Ośrodek Odosobnienia dla Internowanych w Sieradzu został zlikwidowany.

 

Literatura:

Marek Żukowski, Ośrodki odosobnienia w Polsce w latach 1981-1982, Stowarzyszenie Pokolenie, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2013.

Zakład Karny w Sieradzu, opis jednostki na stronie Służby Więziennej, https://www.sw.gov.pl/strona/opis-zaklad-karny-w-sieradzu  [dostęp: 24-11-2021]

„XXXIX rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce”, strona internetowa Muzeum Regionalnego im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku, https://muzeum.radomsko.pl/stan-wojenny/?pid=22750&pin=1&gin=1&page-album=2#gpin1 [dostęp: 24-11-2021]

„Czterech internowanych, jeden TW”, TOP Tygodnik Opoczyński 30 (733), 29.07.2011, https://www.opoczno-top.pl/artykul,Czterech_internowanych__jeden_TW,6426.html [dostęp: 24-11-2021]

Henryk Marczak, „Ośrodek Odosobnienia w Łowiczu”, Encyklopedia Solidarności, https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/23119,Osrodek-Odosobnienia-w-Lowiczu.html [dostęp: 24-11-2021]

Przemysław Stępień, „Kościół łódzki w obronie represjonowanych w stanie wojennym”, w: Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2010. Referaty, red. Łukasz Kamiński, Tomasz Kozłowski, Warszawa 2010, s. 197-209, https://www.polska1918-89.pl/pdf/kosciol-lodzki-w-obronie-represjonowanych-w-stanie-wojennym,4672.pdf [dostęp: 24-11-2021]

Opcje strony