W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. spośród przedstawicieli kutnowskiej „Solidarności” internowani zostali: Marek Dolat, Kazimierz Zyskowski, Zbigniew Wirski, Tomasz Zagoździński, Zbigniew Pietrzyk, Marian Włodarczyk, Aleksander Pruski. Do 18 grudnia internowani zostali również: Jerzy Ceranowski, Tadeusz Wawrzyńczak, Jerzy Runiński, Zdzisław Krzemiński, Zbigniew Kamiński, Grzegorz Stemplewski, Roman Weber, Janusz Piotrowski. 31 sierpnia 1982 r. zatrzymano Waldemara Łysia, a 3 września tr. ukrywającego się w Bydgoszczy Aleksandra Karczewskiego. Internowani z Ziemi Kutnowskiej zostali umieszczeni w ośrodku odosobnienia w Mielęcinie k. Włocławka.
W nocy 13 grudnia 1981 r., w czasie, gdy MO rewidowała siedzibę kutnowskiej „Solidarności” przy ul. Królewskiej 11, pozostający na wolności członkowie lokalnych struktur (Kazimierz Iwoła, T. Smolczewski, Z. Krzemiński, J. Runiński, R. Weber, T. Wawrzyńczak, H. Błocki i W. Łysio) podjęli próbę zwołania zebrania prezydium ZR i zorganizowania strajku w ZM „Agromet”. Z inicjatywy Z. Kamińskiego oraz dr. Zdzisława Klimka, który sprowadził do zakładu ks. Adama Szkupę, na terenie zakładu została odprawiona msza św. Około południa, tuż po zakończeniu nabożeństwa, ok. 60-osobowy strajk został zlikwidowany przez interwencję MO. Protestujący próbowali negocjować warunki likwidacji strajku. Do rozmów z władzami wyznaczeni zostali dr Klimek i ks. Szkupa. Pomimo jednak uzyskanej obietnicy nie stosowania aresztowań, jeszcze tego samego dnia zamknięto: W. Łysia, Z. Krzemińskiego i Z. Kamińskiego, T. Wawrzyńczaka i J. Ceranowskiego. Nazajutrz miał miejsce drugi protest – w KPB na Majdanach. 150-osobowy strajk okupacyjny zorganizowali tam Runiński i Weber. I ta akcja po 1,5 godz. została zlikwidowana przez oddział ZOMO, a jej organizatorzy zatrzymani. W celu pacyfikacji nastrojów do końca roku władze przeprowadziły ok. 160 rozmów profilaktycznych z członkami zlikwidowanego ZR i poszczególnych KZ „S”.
Wprowadzenie stanu wojennego zniweczyło również zamiar uroczystego wmurowania symbolicznej tablicy upamiętniającej powstanie „Solidarności” podczas spotkania społeczności kutnowskiej przed zakładami „Polfy”, które zostało zaplanowane przez władze regionu na 17 grudnia.
Po wprowadzeniu stanu wojennego podejmowano próby działalności w strukturach podziemnych. Kolportowano ulotki, a na murach pojawiały się napisy o treściach antypaństwowych. W marcu 1982 r. władze odkryły tajną działalność grupy rekrutującej się z b. członków zarządu regionu. Na skutek działań władz (wymuszenie emigracji i zatrzymania) próby kontynuacji konspiracyjnych spotkań „S” zostały udaremnione. Grupa rozpadła się jesienią 1982 r. Jeszcze jednak latem 1982 r. na terenie Kutna pojawiały się wrogie napisy, ulotki, notowano wywieszanie flag i transparentów.
Tymczasem trwały zwolnienia z internowania. W okresie od marca do maja 1982 r. wypuszczono na wolność 9 osób. Kolejne osoby opuściły miejsca odosobnienia do sierpnia tr. Jednak właśnie w sierpniu 1982 r., za kolportaż ulotek wzywających do organizacji kontrpochodu 1 maja oraz obchodzenia rocznicy powstania „S”, aresztowano i skazano na 3 lata więzienia Władysława Walosa.
W tym czasie utworzyła się też grupa skupiona wokół ks. Mariana Lipskiego z Głogowca. Jej członkowie podjęli zwyczaj organizowania tzw. Mszy za Ojczyznę. W 1985 r. Sanktuarium Maryjne w Głogowcu k. Kutna stało się miejscem protestacyjnej głodówki (będącej kontynuacją trwającego od lutego protestu w Krakowie-Bieżanowie). Do akcji przystąpiło tu siedmiu członków NSZZ „S” regionu płockiego i kutnowskiego (z Kutna Tadeusz Wawrzyńczak z FMR „Kraj”).
Z inicjatywy Władysława Walosa, Jerzego Skibińskiego i Krzysztofa Michalskiego 26 listopada 1986 r. powstała Regionalna Komisja Wykonawcza NSZZ „S” Ziemi Kutnowskiej, która podporządkowała się TKK. Przewodniczącym RKW został W. Walos, członkami władz RKW: Zbigniew Kamiński, Mariusz Wieczorkowski i Tadeusz Wawrzyńczak (na początku roku 1987 jego miejsce zajął Grzegorz Pasiński). W lutym 1989 r. Walos zrezygnował z funkcji. Przewodniczącym został wówczas wybrany Zbigniew Kamiński.
Za sprawy propagandowo-informacyjne i „wywiadu” w RKW odpowiadał Mariusz Wieczorkowski. Zbigniew Kamiński koordynował prace KZ. Grzegorzowi Pasińskiemu podlegały technika poligraficzna i sprawy sprzętu. Za akcje specjalne i kontrwywiad odpowiadał Krzysztof Michalski. Skarbnikiem był Jerzy Skibiński. Czynnymi działaczami byli również: Lech Mrozowicz, Jacek Sikora, Piotr Pilch, Ewa Krzysztofiak, Teresa Wieczorkowska, Andrzej Olewnik, Zbigniew Wirski, Janusz Krzemiński, Tadeusz Kozera, Alojzy Oliński, Helena Wieczorkowska, Alicja Szczygłowska, Tadeusz Woźniak, Martyna Grajkowska, Jan Tomczyk, Michał Grajkowski.
RKW wydawała pismo „Gazeta Podziemna”, którego redaktorem naczelnym był Mariusz Wieczorkowski. Kolportowano również wydawnictwa podziemne, prowadzono akcje propagandowe, dążono do tworzenia tajnych KZ. Grupy specjalne RKW przeprowadzały tzw. akcje malowania napisów na murach i ulotkowe. Najważniejsze z nich to: „Akcja Bednarek” polegająca na ujawnieniu śmierci uwięzionego Mirosława Bednarka z Gledzianówka k. Witoni; zakończona sukcesem „Akcja Referendum” wzywająca do bojkotu referendum w 1987 r., oraz „Akcja Rycyna” – kolportaż spreparowanego pisma „Głos Komunisty” wśród członków PZPR i ZSMP, administracji i dyrektorów zakładów pracy na terenie Płocka.
W marcu 1987 r. RKW NSZZ „S” Ziemi Kutnowskiej podporządkowała się Federacja Młodzieży Walczącej Kutna. Organizacja ta została przekształcona w Grupy Specjalne RKW. (Struktury Federacji Młodzieży Walczącej powstały już na przełomie listopada i grudnia 1985 r. Działały na terenie województwa płockiego – m.in. w Kutnie. Organizacja ta współpracowała z podziemnymi strukturami „Solidarności”. Zajmowała się kolportażem wydawnictw niezależnych.) RKW współpracowała również z Kutnowską Komisją Opieki nad Zabytkami. Na przełomie lat 1987/1988 RKW nawiązała współpracę z Międzyzakładowym Robotniczym Komitetem „S” Regionu Płock i Międzyzakładowym Komitetem „S” Ziemi Gostyńskiej. W marcu 1987 r. RKW weszło w skład Porozumienia Struktur „S” Warszawy i Regionu Mazowsze.
Ze względu na narastający konflikt w RKW doszło do podziału na zwolenników dalszej działalności konspiracyjnej ze Zbigniewem Kamińskim oraz grupę postulującą przejście do jawnej działalności z Mariuszem Wieczorkowskim. W lutym 1989 r. powstała jawna Tymczasowa Międzyzakładowa Komisja NSZZ „S” Ziemi Kutnowskiej. TMK deklarowała przynależność do Regionu Mazowsze. W jej skład weszli: Zdzisław Klimek, Waldemar Weis, Grzegorz Ptasiński, Henryk Grajewski, Lech Mrozowicz, Zbigniew Wirski, Mariusz Wieczorkowski, Krzysztof Michalski, Janusz Stawicki. RKW zakończyła działalność prawdopodobnie w kwietniu 1989 r., TMK działała natomiast do 29 czerwca 1989 r., gdy na nadzwyczajnym zebraniu „S” Ziemi Kutnowskiej utworzono Międzyzakładową Komisję Organizacyjną NSZZ „S” Ziemi Kutnowskiej.
Do Okręgowej Komisji Wyborczej weszli Jerzy Skibiński, Wiesław Taraska i Zdzisław Klimek. Związek przyjął nazwę Komitet Obywatelski „S”. W wyborach 4 czerwca 1989 r. z Kutna został wybrany na posła Zbigniew Kamiński. Po rozpadzie KO „S” ZK, jaki miał miejsce po wyborach, powstały dwie grupy. 9 września w siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej utworzono nową organizację Obywatelski Ruch Samorządności Terytorialnej (Mariusz Wieczorkowski, Krzysztof Michalski, Zbigniew Wirski, Jerzy Skibiński, Andrzej Strębski, Michał Grajkowski, Zdzisław Klimek, Lech Mrozowicz, Waldemar Pawlak, Jacek Sikora, Ewa Krzysztofiak, Tadeusz Kozera, Roman Pawłowski, Ryszard Okoń, Janusz Krzemiński i Jerzy Szurzec). 18 września 1989 r. powstał Komitet Obywatelski Ziemi Kutnowskiej ds. Samorządu Terytorialnego przy pośle OKP, przy przewodniczącym NSZZ „S” L. Wałęsie. – Przewodniczącym KO został Jerzy Ceranowski, w jego skład weszli również Maciej Dercz, Zdzisław Grudziński, Zbigniew Kamiński, Zbigniew Wdowiak. 16 stycznia 1990 doszło do połączenia obu komitetów i utworzenia Forum Obywatelskiego kierowanego przez Z. Wirskiego.