12 grudnia
Już 12 grudnia wieczorem w ramach akcji krypt. „Jodła” rozpoczęła się akcja internowań osób postrzeganych przez władze jako potencjalne zagrożenie dla ustroju. Zatrzymań, wedle wcześniej przygotowanych list, dokonywali funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej oraz Służby Bezpieczeństwa. Wśród zatrzymanych znaleźli się nie tylko członkowie „Solidarności”. W czasie stanu wojennego internowano ponad 10 tys. osób w tym niektóre więcej niż raz.
13 grudnia
Ogłoszono wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. W związku z nim narzucono społeczeństwu szereg rygorów, takich jak godzina milicyjna, zakaz zgromadzeń czy zawieszenie działalności stowarzyszeń, związków itd. Mogła działać dominująca partia – PZPR (notabene znajdująca się w kryzysie organizacyjnym od czasu powstania „Solidarności”). W związku ze stanem wojennym zmilitaryzowano szereg kluczowych zakładów pracy. W sądownictwie wprowadzono tryb doraźny w którym obowiązywały zaostrzone kary do kary śmierci włącznie. Powstała Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego składająca się z wysokich rangą oficerów wojska na czele z gen. Wojciechem Jaruzelskim (pełniącym ówcześnie funkcje I sekretarza KC PZPR, premiera, Ministra Obrony Narodowej). Zadaniem rady miało być administrowanie krajem w czasie obowiązywania stanu wojennego. W istocie jej znaczenie było głównie propagandowe. WRON szybko zaczęto w języku potocznym nazywać „wroną”, której przeciwstawiono orła. Praktyczną realizacją tej postawy było popularne wtedy hasło „Wrona orła nie pokona”. Rozpoczęły się pierwsze strajki protestacyjne. W Porcie Gdańskim powstał Krajowy Komitet Strajkowy z Mirosławem Krupińskim na czele.
14 grudnia
W wielu zakładach pracy rozpoczęły się strajki okupacyjne oraz akcje protestacyjne. Według oficjalnych informacji MSW w grudniu 1981 roku strajki i protesty zorganizowano, wedle niepełnych danych, w 199 zakładach pracy w kraju. Regionalne Komitety Strajkowe powstały w Gdańsku, Wrocławiu, Białymstoku i Świdniku. W stolicy nie tylko w największych zakładach przemysłowych odnotowano bardzo słabe strajki i protesty. Zakończyły się one już do nocy z 15/16 grudnia. Znaczący wpływ na taki rezultat miały także drakońskie przepisy stanu wojennego oraz zorganizowany nacisk wojska i milicji na strajkujących (demonstracja siły). Utworzono Tymczasową Regionalną Komisję Wykonawczą NSZZ „Solidarność” w Przemyślu. W ośrodku odosobnienia w Białołęce Dworskiej internowani zorganizowali bunt, demolując pomieszczenia i wybijając szyby – dla zaprowadzenia porządku użyto kompanii ZOMO.
15 grudnia
W Warszawie zebrała się Rada Główna Episkopatu Polski. W sformułowanym komunikacie stwierdzono, że „za jedną z najważniejszych spraw biskupi uznają przywrócenie związkom zawodowym, zwłaszcza Związkowi Zawodowemu „Solidarność”, zgodne ze statutem możliwości działania”. W stolicy zawiązał się pierwszy Komitet Oporu Społecznego. Łódzki Komitet Stronnictwa Demokratycznego podjął uchwałę potępiającą wprowadzenie stanu wojennego, wskazującą jego bezprawność i piętnującą brutalność SB. Cztery dni później centralne władze SD zawiesiły działalność Prezydium ŁK SD, a ośmiu jego członków w prawach członkowskich stronnictwa.
16 grudnia
W Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” oddział specjalny ZOMO z bezpośredniej odległości strzelał do górników. Na miejscu w kopalni zginęło siedmiu z nich: Józef Czekalski Józef Giza Ryszard Gzik Bogusław Kopczak, Andrzej Pełka Zbigniew Wilk Zenon Zając W następnych dniach w wyniku odniesionych obrażeń zmarli kolejni dwaj: Joachim Gnida i Jan Stawisiński.
17 grudnia
Dekretem Prymasa Józefa Glempa powołano do życia Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. Choć funkcjonował on pod patronatem Kościoła to zaangażowały się w jego działalność głównie osoby świeckie. Sposób działania Komitetu stał się wzorem dla innych inicjatyw tego typu w kraju. W stolicy ukazał się pierwszy numer pisma podziemnego „Wiadomości” ZOMO rozbiło uliczne demonstracje w Krakowie.
18 grudnia
Papież Jan Paweł II skierował list do gen. Wojciecha Jaruzelskiego z apelem o zniesienie stanu wojennego oraz „usilną prośbą […] o zaprzestanie działań, które przynoszą ze sobą rozlew krwi polskiej”. Władze zawiesiły działalność Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego i rozpoczęły zwolnienia pracowników (zwolniono w ten sposób 1015 osób).
19 grudnia
Spacyfikowano strajk w zakładach „Azoty” w Puławach. Aresztowano 20 osób.
20 grudnia
Jako ostatni zakład pracy w Gdańsku zakończył strajk Port Gdański. Powołano Tymczasową Komisję Zakładową NSZZ „Solidarność” w WSK w Świdniku.
21 grudnia
Na apel francuskich central związkowych (bez CGT) w całej Francji na godzinę przerwano pracę na znak solidarności z polskimi robotnikami. W Łodzi ukazał się nr 1 „Solidarności Walczącej”, pierwszego pisma podziemnego w Łodzi w stanie wojennym.
22 grudnia
Kraje Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej wydały oświadczenie krytykujące represje stosowane w Polsce.
23 grudnia
Siły bezpieczeństwa rozbiły strajk okupacyjny w Hucie „Katowice”. Prezydent USA Ronald Reagan ogłosił zastosowanie sankcji ekonomicznych wobec Polski.
24 grudnia
Zakończył się jeden z najdłuższych strajków okupacyjnych – w kopalni węgla kamiennego „Ziemowit”. Sąd Wojewódzki w Koszalinie skazał cztery osoby, oskarżone o przywództwo podczas strajku w zakładach „Unitra” w Białogardzie, na kary od 3 do 3,5 roku więzienia.
25 grudnia
U wybrzeży Alaski sześciu polskich rybaków przeszło na pokład amerykańskiego holownika i poprosiło o azyl polityczny.
27 grudnia
Amerykański tygodnik „Time Magazine” uznał Lecha Wałęsę za człowieka roku 1981.
28 grudnia
Po dwóch tygodniach zakończył się ostatni w kraju strajk okupacyjny w KWK „Piast”.
29 grudnia
Gen. Tadeusz Szaciło oświadczył na konferencji dla dziennikarzy zagranicznych, że „dzisiaj mamy w Polsce pierwszy dzień spokoju, gdyż nie ma strajków i innych napięć społecznych”. W zakładach pracy trwała tzw. „weryfikacja”, będąca w istocie czystką kadrową wymierzoną w członków „Solidarności”. Objęła ona w stanie wojennym m.in. tak ważne z punktu widzenia władz środowiska, jak dziennikarskie, wymiaru sprawiedliwości oraz szkolnictwa.
30 grudnia
Sąd Wojewódzki w Łodzi skazał Andrzeja Słowika i Jerzego Kropiwnickiego na kary po 4,5 roku więzienia. W wyniku rewizji Sąd Najwyższy 18 III 1982 zwiększył wymiar kary do 6 lat.
31 grudnia
Zawieszono godzinę milicyjną, aby umożliwić ludziom udział w zabawach sylwestrowych. Prymas Węgier Laszlo Lekai wystąpił z apelem o pomoc żywnościową dla Polski. Dary miano przekazać polskiemu Episkopatowi. Z zapisów MSW: „Na jednej z ulic w miejscowości Supraśl umieszczono tablicę „Ofiarom grudnia 1970 i 1981 roku” oraz złożono kwiaty.
Styczeń
W Rzeszowie utworzono podziemną strukturę – Regionalną Komisję Wykonawczą NSZZ „Solidarność”.
1 stycznia
Do więzienia w podwarszawskiej Białołęce przewieziono z obozu w Strzebielinku kilkunastu członków Komisji Krajowej. Wśród nich znaleźli się Karol Modzelewski, Janusz Onyszkiewicz, Jan Rulewski. Zaczął ukazywać się „Kurier Polski", pismo związane z SD. Prymas Polski Józef Glemp odwiedził internowane w warszawskiej Olszynce Grochowskiej kobiety.
2 stycznia
W Warszawie z datą 7 stycznia 1982 ukazał się pierwszy, podwójny numer podziemnego pisma „Tygodnik Wojenny”. Należało ono do czołówki niezależnej prasy w Polsce okresu stanu wojennego.
3 stycznia
Z zapisów MSW: „3 stycznia zniszczono gablotę informacyjno-propagandową Komitetu Dzielnicowego PZPR Poznań-Jeżyce umieszczając przy niej jednocześnie pozorowany ładunek wybuchowy”.
4 stycznia
W 10 województwach z 49 ówcześnie istniejących przywrócono połączenia telefoniczne. Nie dotyczyło to m.in. Warszawy, Gdańska, Krakowa. Po kilkutygodniowej przerwie rozpoczęły się zajęcia w szkołach podstawowych oraz średnich. Intelektualiści wystosowali list do generała Wojciecha Jaruzelskiego domagając się zaprzestania stosowania przemocy wobec bezbronnej ludności, zwolnienia aresztowanych oraz przestrzegania praw obywatelskich zgodnie z konwencjami międzynarodowymi przyjętymi przez PRL.
5 stycznia
Władze rozwiązały Niezależne Zrzeszenie Studentów. Stało się ono pierwszą ofiarą delegalizacji, praktyki stosowanej na szerszą skalę w stanie wojennym przez władze wobec różnych środowisk odznaczających się pewną niezależnością, krytycznych wobec władz.
6 stycznia
We Wrocławiu KW MO wszczęła śledztwo w sprawie 80 milionów złotych podjętych ze związkowego konta przed wprowadzeniem stanu wojennego. Fundusze te pozwoliły na szybką organizację oporu we Wrocławiu po 13 grudnia 1981.
7 stycznia
Na forum Sejmowej Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości wiceminister spraw wewnętrznych Bogusław Stachura poinformował, że internowano 5906 osób. Wobec 839 decyzję o internowaniu uchylono „kierując się głównie pobudkami humanitarnym”. Kontynuowano prowadzenie rozmów „profilaktyczno-ostrzegawczych”.
8 stycznia
Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy skazał w trybie doraźnym Marka Bronisława Muszyńskiego za organizację 19 grudnia 1981 akcji protestacyjnej w szczecińskim Transbudzie.
9 stycznia
Z więzienia w Fordonie niedaleko Bydgoszczy przewieziono internowane tam kobiety do Gołdapi w ówczesnym województwie suwalskim (niedaleko granicy z ZSRS). Po raz pierwszy po 13 grudnia 1981 doszło do spotkania prymasa Józefa Glempa z gen. Wojciechem Jaruzelskim.
10 stycznia
„Solidarność” Regionu Małopolska wydała instrukcję prowadzenia zakładowych kronik stanu wojennego, których celem było m.in. odnotowywanie represji stosowanych przez władze w zakładach pracy.
11 stycznia
Ogłoszono alarm powodziowy w 14 województwach. Do dramatycznej sytuacji powodziowej doszło w woj. płockim, gdzie ewakuowano około 12 tys. osób. Ministrowie spraw zagranicznych 15 krajów NATO potępili w Brukseli wprowadzenie stanu wojennego w Polsce.
12 stycznia
W Regionie Mazowsze NSZZ „Solidarność” ukazał się, sygnowany przez znanych działaczy związkowych ze Zbigniewem Bujakiem na czele, tzw. „kodeks okupacyjny”. Swoją formą nawiązywał on do podobnych regulacji wydawanych podczas okupacji w okresie II wojny światowej. Wskazywano w nim głównie na działania pożądane z punktu widzenia oporu społecznego (np. pomoc wyrzucanym z pracy, nieposłuszeństwo wobec narzucanych ograniczeń).
13 stycznia
Powstał Ogólnopolski Komitet Oporu „Solidarność” pod przewodnictwem Eugeniusza Szumiejki i Andrzeja Konarskiego.
14 stycznia
Ukazał się pierwszy numer nowego oficjalnego dziennika „Rzeczpospolita”.
15 stycznia
102 przedstawicieli świata kultury i nauki, na znak protestu przeciwko bezprawiu, złożyło w Sejmie przed jego styczniowym posiedzeniem oświadczenie: „[…] Domagamy się od władz położenia kresu konfrontacji z własnym narodem; zniesienia stanu wojennego, zwolnienia internowanych, zaprzestania represji wobec członków NSZZ „Solidarność”. Domagamy się podjęcia dialogu z legalnie wybranymi władzami „Solidarności” i Kościołem. Zwracamy się z apelem do wszystkich posłów Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, do Organizacji Narodów Zjednoczonych i powołanego przy tej Organizacji Komitetu Praw Człowieka – o podjęcie wszystkich dostępnych kroków w celu doprowadzenia do zniesienia stanu wojennego w naszym kraju”.
16 stycznia
Zaczęło ukazywać się „Życie Warszawy”; w wyniku czystki kadrowej z zespołu 100 dziennikarzy zwolniono 60. W Rzeszowie w trybie doraźnym skazano Antoniego Pawła Kamińskiego na 5 lat więzienia za organizację strajku w WSK PZL Rzeszów.
17 stycznia
Ponownie zaczął nadawać program II Polskiego Radia. W kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu ks. Jerzy Popiełuszko odprawił swoją pierwszą mszę w intencji ojczyzny. Szybko stała się ona regularnym wydarzeniem religijno-patriotycznym przyciągającym rzesze wiernych nie tylko z Warszawy.
18 stycznia
Obradowała Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu i Episkopatu. Tematem posiedzenia była bieżąca sytuacja społeczno-polityczna w Polsce.
19 stycznia
W stolicy odbyło się posiedzenie biskupów ordynariuszy. W swoim słowie pasterskim wezwali oni m.in. „do poszanowania wolności, szczególnie wolności sumienia i przekonań każdego człowieka”. W Bielsku-Białej został aresztowany przewodniczący Zarządu Regionu Podbeskidzie NSZZ „Solidarność” Patrycjusz Kosmowski. Oskarżono go o kontynuowanie działalności związkowej. 26 marca 1982 r. skazano go na sześć lat pozbawienia wolności, 3 lata pozbawienia praw publicznych i 6 tys. zł grzywny. Był to jeden z najwyższych wyroków, jakie zapadły w procesach politycznych w stanie wojennym na Podbeskidziu. Z zapisów MSW: „W ośrodku odosobnienia w Mielęcinie zorganizowano protestacyjną głodówkę wśród internowanych”.
20 stycznia
Zapadła decyzja o budowie pierwszej w Polsce elektrowni atomowej w Żarnowcu. Powstała Regionalna Komisja Wykonawcza „Solidarność” Małopolska. Z zapisów MSW: „W Dolnośląskich Zakładach [Wytwórczych] Maszyn Elektrycznych »Ema-Dolmel« w Piechowicach zorganizowano zbiórkę pieniędzy na pomoc dla osób internowanych”.
21 stycznia
W Krakowie powstała Komisja Regionalna. Przejęła ona w stanie wojennym zadania Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Małopolska. W Warszawie ukazał się pierwszy numer pisma „Wola”. Wkrótce związało się ono ze środowiskiem porozumienia Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego „Solidarność” działającego w stolicy.
22 stycznia
Z zapisów MSW: „W Zakładach Drobiarskich w Gostyniu zorganizowano zbiórkę pieniędzy na pomoc dla rodziny internowanego pracownika zakładu”.
23 stycznia
Za przyzwoleniem prezydenta Warszawy obradował Zarząd zawieszonego Stowarzyszenia PAX. Z jego władz usunięto Ryszarda Reiffa, który jako jedyny członek Rady Państwa głosował przeciwko przyjęciu dekretu o stanie wojennym. Po dokonaniu niezbędnych zmian działalność stowarzyszenia przywrócono w lutym 1982.
24 stycznia
Prymas Józef Glemp odwiedził internowanych w Białołęce.
25 stycznia
Sejm uchwalił przy pięciu głosach wstrzymujących się i jednym przeciwnym (poseł Romuald Bukowski) ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego. Zatwierdził też dekret Rady Państwa o stanie wojennym datowany na 12 grudnia 1981.
26 stycznia
Lech Wałęsa otrzymał decyzję o internowaniu datowaną na 12 grudnia 1981. Przewodniczący związku odmówił rozmów z władzami bez udziału członków Komisji Krajowej i doradców Związku.
27 stycznia
Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni skazał w trybie doraźnym pięciu uczestników strajku w przedsiębiorstwie „C. Hartwig” w Gdańsku na kary od 3 lat (Krzysztof Sosnowski) do 7 lat więzienia (Mariusz Hinz).
28 stycznia
W nocy połamano krzyż upamiętniający tragedię 16 grudnia w kopalni „Wujek”. Górnicy z pierwszej zmiany odmówili zjechania do pracy. Z polecenia komisarza wojskowego kopalni „Wujek” wykonany został nowy, dębowy krzyż, ustawiony na tym samym miejscu.
29 stycznia
Na wezwanie Regionalnego Komitetu Strajkowego we Wrocławiu odbył się półgodzinny strajk przeciwko planowanej przez władze podwyżce cen. Gorzowska Służba Bezpieczeństwa rozbiła grupę kolportującą ulotki, złożoną z uczniów Szkoły Podstawowej nr 2.
30 stycznia
W Gdańsku zorganizowano manifestację pod pomnikiem Ofiar Grudnia. Interweniowała milicja oraz ZOMO. Aresztowano ponad dwieście osób. Reakcją władz na te wydarzenia było wydłużenie godziny milicyjnej, wyłączenie telefonów, wprowadzenie zakazu poruszania się prywatnymi samochodami.
31 stycznia
Władze podjęły decyzję o przywróceniu sprzedaży benzyny do samochodów prywatnych. Możliwość kupna benzyny miała być de facto „osłodą” dla społeczeństwa wobec drastycznych podwyżek cen narzuconych od 1 lutego 1982. W Stanach Zjednoczonych wyemitowano okolicznościową audycję pt. „Żeby Polska była Polską”.
Luty
Ukrywająca się od 13 grudnia Jadwiga Chmielowska, członkini Zarządu Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, powołała Regionalną Komisję Koordynacyjną NSZZ „Solidarność” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. W Lesznie aresztowano 6 działaczy „Solidarności”, którzy wydrukowali ulotkę zatytułowaną „Odezwa do wszystkich członków społeczeństwa”. Wszyscy stanęli przed Sądem Wojsk Lotniczych w Poznaniu i zostali skazani na kary od 1 do 4,5 roku więzienia. Zawiązał się Regionalny Komitet Strajkowy (RKS) NSZZ „Solidarność” w Pile. Na jego czele stanął Jacek Ciechanowski (wiceprzewodniczący KZ NSZZ „S” w „Polamie”), który ukrywał się od 13 XII 1981 r. Do RKS – w różnym okresie – należały następujące osoby: Jacek Lenartowicz (ZSO „Polam”), Ryszard Bednarek (Kombinat Budowlany), Leonard Wesołowski (ZNTK), Zdzisław Kobuz (Pilskie Przedsiębiorstwo Nafty i Gazu), Zdzisław Nowicki (Wojewódzka Spółdzielnia Inwalidów), Franciszek Banasz (ZSO „Polam”), Janusz Lemanowicz (Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy), Roman Nisiewicz (ZSO „Polam”), Krystyna Lemanowicz (PSS „Społem”). Organem RKS-u było pismo „Lech”.
1 lutego
Władze PRL wprowadziły drastyczną podwyżkę cen żywności (średnio o 241 proc.) oraz energii (średnio o 171 proc).
2 lutego
Za organizację i udział w strajku w Hucie „Katowice” trwającego od 13 do 23 grudnia 1981 Sąd Wojewódzki w Katowicach skazał w trybie doraźnym pięć osób na kary od 4,5 roku do 7 lat więzienia. W Kościanie aresztowano Krzysztofa Włodarczaka, który rozwieszał ulotki. Został skazany przez Sąd Wojsk Lotniczych w Poznaniu na 3 lata więzienia. W 1983 r. Rada Państwa skorzystała z prawa łaski i został warunkowo zwolniony z więzienia.
3 lutego
Przed Sądem Marynarki Wojennej w Gdyni zakończył się proces pracowników Szkoły Morskiej oskarżonych o organizację strajku. Zapadł najwyższy wyrok w stanie wojennym za grudniowe strajki. Karę 10 lat więzienia wymierzono Ewie Kubasiewicz. Pozostałym – od 3 do 9 lat więzienia (Jerzy Kowalczyk, Władysław Trzciński).
4 lutego
Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego skazał uczestników strajku w kopalni „Ziemowit” na kary od 3 do 7 lat więzienia.
5 lutego
W Świdniku rozpoczęły się manifestacyjne spacery mieszkańców w porze nadawanego przez oficjalną telewizję Dziennika Telewizyjnego. W ten sposób protestowano przeciwko propagandzie władz, oczernianiu „Solidarności”. W kolejnych tygodniach podobne akcje zaczęto organizować w innych miastach.
6 lutego
Sąd Wojewódzki w Olsztynie skazał w trybie doraźnym 4 osoby na kary od 3 do 4 lat więzienia za organizację i udział w strajku 13-14 grudnia.
7 lutego
Działacze NZS pozostający na wolności złożyli do Sądu Najwyższego, za pośrednictwem mecenasa Stanisława Szczuki, odwołanie w sprawie rozwiązania NZS.
8 lutego
W prasie trwała kampania propagandowa na rzecz powoływania Obywatelskich Komitetów Odrodzenia Narodowego. Ważną rolę inspiracyjną w tworzeniu komitetów przypisywano członkom partii oraz przedstawicielom wojska.